Bir empat ile bir narsist karşılaşıp bir ilişki yaşamaya başladığında ortaya toksik bir ilişki çıkar. Empat yardım etmek ve karşısındakinin acısını dindirmek ister. Narsist de bu harika duygusal dengeleyici desteği almaya öyle isteklidir ki, bu mutluğunu elinden geldiğince sürdürmek ister.
Empat insanları dinler, teselli eder. Başkalarının sorunlarına karşı gereksiz bir sorumluluk hisseder. Sevgi dolu, sezgisel, güvenilir ve duyarlıdır. Çatışmalardan kaçınıp uyum içinde olmak uğruna kendisini feda eder. O kadar anlayışlıdırlar ki, yanındakinin duygularını, ruhunu hisseder, özünü görür, gizledikleri acıları algılar. Duygusal bir sünger gibidir, başkalarının duygularını kolaylıkla absorbe edebilir. Bu özelliği Empatı Narsist için öylesine çekici kılar ki, nihayet karşısında ihtiyaçlarını kendisini önemsemeden karşılayacak birisi durmaktadır. Narsist ile Empatın birlikteliği asalak bir ilişki gibidir. Empat aşkı arayan ve yaralı Narsisti iyileştirme motivasyonu ile asalak Narsist için ideal bir konağa dönüşür.
Narsist Empatta koşulsuz veren, kendisini partnerine adayan, hep dinleyen sevgi dolu birisini görür. Başarılıdır, çekici, kararlı, kendine güvenen, çok içten birisidir Narsist başlangıçta. Doğal bir kapan gibidir. Empat başlangıçta kendisini çok farklı gösteren bu kişiden etkilenir. Narsist başlangıçta vericiymiş gibi davranır, iltifatlar, hediyelere boğar, büyük jestler yapar. Empat da doğal olarak bu kapana yakalanır. Nihayet hakkettiği, beklediği türden birisi hayatına girmiştir.
Narsist, duygusal olarak sığdır. Şefkat, empati, merhamet gibi özellikleri gelişmemiştir. Duygusal olarak kördür. Narsist duygusal olarak yaralıdır. Genelde çocukluktaki yaşanmışlıklar Narsistin kendisini değersiz ve önemsiz hissetmesine neden olur. Bu değersizlik duygusunun oluşturduğu acı Narsisti çaresizce onay ve kabul aramaya iter. Yakınındakilere zarar oluşturarak acı döngüsünü sürdürür. Empat Narsistin maskesinin arkasındaki acıyı görür ve vermeye, sevmeye, tamir etmeye çalışmaya, affetmeye devam eder, doğal iyileştiriciliğini Narsisti acılarından kurtarmak için sonuna kadar kullanır. Ancak şu bir gerçektir ki bir başkasını tamir etmek, düzeltmek mümkün değildir. Hele de Narsist değişmesi gerektiğini katiyen düşünmezken.
Narsist Empat ile ilişki kurarak, övgüye, dikkate, hayranlığa, güce olan doymak bilmeyen iştahını Empatın iyiliğinden besler, taa ki Empat duygusal olarak tükenene kadar.
Kısa bir süre sonra Narsist biraz eleştirel, baskıcı ve kaba davranmaya başlar. Empat işleri Narsistin istediği gibi, uygun gördüğü biçimde yapmamaya başladığında Narsist uzaklaşır, hatta partnerini sevgisini esirgeyerek cezalandırır. Sadece kendi duyguları ile meşgul olan Narsiste kendisini kırdığını, üzdüğünü ya da hatalı olduğunu söylediğinde Empat, Narsist tüm bunları reddeder. Empatın hatalı olduğunu söyler hatta suçu Empata yükler. Narsistin eleştirileri Empatın domatesleri düzgün kesmemek gibi küçük şeylerle ilgili olabileceği gibi, araba kullanmakla ilgili olabileceği gibi daha orta seviyedeki problemlere, fiziği, işi, ailesi ile ilgili olabileceği gibi büyük problemlere kadar varır. Her tartışmada onun haklı olması, hep onun kazanması gerekir. Bilerek çatışma çıkartır, kaygı oluşturur. Hatta bazen en kırılgan, zedelenebilir, en stresli olduğunda acımasızca Empatın üzerine gider.
Empat Narsistin manipülasyonu ve kontrol yöntemlerinin varlığını deneyimlediğinde, bunları kafasında kurup kurmadığından şüphelenmeye başlar ve bu durumu düzeltmek için neler yapabileceğini düşünür. Empat, Narsist ile ilgili sıkıntıların kendisi tarafından düzeltilemeyecek bir durum olduğunu kabullenmekte çok zorlanır.
Narsist her şeyi kendisi için yapar. Aslına bakarsanız gözü ne partner görür ne de arkadaş. Ve maalesef diğer insanları ihtiyacı olunca kullanacağı piyonlar olarak görür. Drama ve kaosu sever. Empat uyumlu bir birliktelik için çaba harcarken, Narsist tam tersi için uğraşır. Kaostan, çatışmadan zevk alır. İnsanların iplerini ellerinde tuttuğunu ve istediği gibi oynatabileceğini her seferinde teyit etmek ister. Davranışlarının aralarına övgü, sevgi sözcükleri, özeni öyle bir yerleştirir ki, manipüle olan Empat bir zamanlar tanıdığı o sevgi dolu insanı tekrar ortaya çıkartabilmek için çabalar durur
Empat düzgün ve naziktir. Başkalarını da kendisi gibi zanneder. Bir Narsist ile ilk defa karşılaştığında, var olduğunu bilmediği bir dünya ile tanışır. Bu kafa karıştırıcı ve inkâr ile dolu yeni dünya çok yorucu bir ilişkiyi barındırır içinde. Empat limitlerini zorlasa bile kendisini şarj edebildiği sürece birçok şeyi tolere edebilir, herkesin insan olduğunu, hatalarının olabileceğini anlar, kabul eder. Ve bu itişmeli çekişmeli ilişki bir travma bağı oluşturur Empatta ve ayrılıp gitmek ilişkiden gittikçe imkânsız bir hal alır.
Narsist ile Empatın ilişkisinde alma ve verme arasında asla sağlıklı bir denge olmaz. Empat sürekli verir, Narsist sürekli alır.
Zaman içinde Empat bir şeylerin yolunda gitmediğini, mutlu olmadığını, kimliğinin flulaşmaya başladığını görür. Uzun bir süre partnerinin davranışlarını, gittikçe yükselen kaygılarını ve dengesizleşen ilişkisini çevresi ile pek paylaşmaz. Narsistin davranışları gittikçe Empatı daha da aşağı çeker. Kendinden şüphe eder, kendisini çok yalnızlaşmış hisseder, kafası karışır. Ve bir gün Empat bu gitgelleri daha sık ve daha yoğun deneyimleyip isimlendirmeye başlar.
İlk dalga kendini anlayamamaktır, bu durumu nasıl olup da görmediğini, partnerini nasıl savunmuş, nasıl güvenmiş, nasıl sevmiş olduğunu ve tüm bunları nasıl sevdikleriyle paylaşmadığını sorgular Empat.
Narsist Empat gibi muhteşem bir destek vericiyi hayatından çıkartmak istemeyecektir. Tepkileri mantıklı ve içten olmayacaktır. Sertleşmek yerine Empatın ayaklarının altına dünyayı tekrar serecek, Empatı aşkına inandırmak için elinden geleni yapacaktır başlangıçta, sonrasında da tehditleri masaya koyacaktır. Bu gitgeller Empat netleşip kararlı bir şekilde adımlarını atana kadar devam edecektir.
Adım atmakta zorlandığını gördüğü an Empat geciktirmeden profesyonel desteğe başvurmalıdır. Bırakıp gitme vakti geldiğinde Empatın ne kadar güçlü olduğunu, birlikte olduğu Narsist ile yaşananların kendi yansıması olmadığını ve yapabileceklerinin bununla sınırlı olmadığını görmesi çok önemlidir. Bu sıkıntılı, zorlu, ürkütücü durumdan olabildiğince en az zararlı çıkmasını Empatın bir terapist destekleyecektir.
Empatın iyileşme süreci neden bu kadar empatik olduğunu keşfetmekle başlar. Kendisinin ve yaşamının neden önemli olduğunun farkına varmak, nasıl bir yaşam içinde olmak istediğini görmek, kim olduğunu, neleri sevdiğini, önceliğinin kendisi olduğunun altını çizmek, hayır demenin neden gerekli ve olduğunu görmek ile devam eder. Sürecin diğer önemli unsurları Narsistin yaydığı enerji alanından uzaklaşmak ve onu kendi duygusal desteği ile beslemekten vazgeçmek ve kendisini tanıyan, anlayan insanların yakınında olmazına izin vermek, onlarla konuşmak, fikir alışverişinde bulunmak, destek ağını oluşturmaktır. Sadece duygusal olarak emilip tüketildiği bir ilişki içinde olmak zorunda olmadığını görür Empat bu sayede.
Çok özel insanlar olan Sevgili Empatlar, herkes hayatınızda kalmak zorunda değil, siz de herkes için iyileştirici melek olmak durumunda değilsiniz. Herkesi düzeltmek sizin temel yaşam amacınız değil. Siz herkesi düzeltmekle yükümlü değilsiniz. Kendiniz için yaşamayı öğrenin. Önce siz iyi olun ki, başkalarına fayda oluşturun. Asla kendinizden vazgeçmeyin, feragat etmeyin. Unutmayın, siz çok kıymetlisiniz.
Dr.phil. R. Meltem KAVCAR SIRMALI
21 Mart 2021